De recente uitspraken van NAVO-secretaris-generaal Mark Rutte zorgen voor veel discussie in Europa. Volgens hem is het moment van relativeren voorbij. Rutte waarschuwt dat de veiligheidsdreiging vanuit Rusland groeit en dat Europa nu actie moet ondernemen om zichzelf te beschermen.
“Handelen is geen keuze meer, maar noodzaak”
Tijdens een toespraak in Londen benadrukte Rutte dat de oorlog in Oekraïne nog lang niet voorbij is.
Rusland voert de productie van wapens en munitie steeds verder op, terwijl Europese voorraden door jaren van bezuinigingen juist zijn geslonken.
Daarom vindt hij dat de NAVO veel sterker moet worden. Zijn meest opvallende boodschap: de lucht- en raketverdediging moet met maar liefst 400 procent worden uitgebreid. Daarvoor zijn volgens hem onder andere nodig:
- veel meer moderne wapensystemen
- grote munitievoorraden
- meer tanks en voertuigen
- betere medische voorzieningen
- snellere logistiek binnen Europa
Europa is kwetsbaar geworden
Rutte waarschuwt dat Rusland binnen enkele jaren mogelijk in staat is om NAVO-landen direct te bedreigen.
De Europese defensie-industrie kan dat tempo nu niet bijhouden. Waar Rusland in maanden zijn productie verdubbelde, doen Europese landen soms jaren over het bestellen van nieuwe systemen.
Ook geven meerdere landen zelf toe dat hun munitievoorraden “kritiek laag” zijn.
NAVO-top in Den Haag wordt doorslaggevend
Binnenkort komen alle NAVO-landen samen in Den Haag. Volgens Rutte moet die bijeenkomst leiden tot harde besluiten, niet tot vage plannen.
Belangrijke thema’s op de agenda zijn:
- structureel hogere defensiebudgetten
- snellere productie van munitie
- samenwerking tussen landen
- betere bescherming tegen cyberaanvallen
- gezamenlijke aankoop van wapens
Nederland moet fors meer investeren
Nederland voldoet nu net aan de NAVO-norm van 2 procent van het bbp voor defensie.
Maar Rutte vindt dat dit niet langer genoeg is. Hij pleit voor 5 procent van het bbp, waarvan:
- 3,5 procent naar directe militaire uitgaven gaat
- 1,5 procent naar ondersteunende infrastructuur, cyberveiligheid en crisisvoorbereiding
Dat betekent jarenlang miljarden extra.
Waarom juist luchtverdediging zo belangrijk is
De oorlog in Oekraïne laat duidelijk zien dat moderne conflicten vooral vanuit de lucht worden gevoerd, met drones en raketten.
Veel Europese landen hebben maar een klein aantal systemen, zoals Patriots. Daarmee kan slechts een beperkt gebied worden beschermd.
De levertijd van nieuwe systemen is jaren, dus volgens Rutte moet Europa nu bestellen om straks voorbereid te zijn.
Defensie-experts: ‘Deze waarschuwing is realistisch’
Verschillende militaire experts steunen Ruttes boodschap. Zij waarschuwen al langer dat Europa niet snel genoeg werkt aan het versterken van zijn verdediging. Een leger bouw je volgens hen niet in een jaar op, maar in vijf tot tien jaar.
Politieke discussie laait op
Tegelijk veroorzaakt Ruttes oproep veel discussie in de politiek. Extra miljarden voor defensie betekenen dat er minder budget overblijft voor onderwijs, zorg en klimaat.
Sommige partijen steunen het voorstel, anderen vrezen dat dit ten koste gaat van belangrijke sociale voorzieningen.
Rutte richt zich ook tot burgers
Rutte benadrukt dat veiligheid de basis is van alles wat een land nodig heeft.
Zonder stabiliteit kun je volgens hem geen goede economie of zorgstelsel hebben. Hij wil daarom dat burgers begrijpen waarom de investeringen noodzakelijk zijn.
Conclusie: Europa moet in beweging komen
Rutte’s waarschuwing is duidelijk: de dreiging neemt toe, en Europa moet stoppen met afwachten.
Of de NAVO-landen bereid zijn om de forse stappen te zetten die hij noemt, wordt duidelijk tijdens de komende top.
Maar één ding staat vast: het debat over Europese veiligheid is urgenter dan het in lange tijd is geweest.