NAVO-secretaris-generaal Mark Rutte zegt dat Rusland, zelfs als er een akkoord komt over het einde van de oorlog in Oekraïne, nog lange tijd een risico zal vormen voor Europa. Dat vertelt hij in een interview met de Spaanse krant El País.
Rutte reageert onder meer op het nieuwe Russisch-Amerikaanse 28-puntenplan, dat volgens hem “sterke elementen bevat, maar ook punten die verder moeten worden uitgewerkt”. Eén onderdeel springt eruit: het voorstel sluit Oekraïne uit van NAVO-lidmaatschap.
‘Rusland beslist niet wie er lid wordt’
Volgens Rutte heeft Moskou daar helemaal niets over te zeggen: “Rusland heeft geen stemrecht of vetorecht over wie lid mag worden van de NAVO.”
Tijdens de top in Washington is dan ook vastgesteld dat de “weg van Oekraïne naar de NAVO onomkeerbaar is”.
Toch houden sommige bondgenoten, waaronder de VS, voorlopig de deur op een kier.
Als een NAVO-lidmaatschap op korte termijn niet haalbaar blijkt, moeten er stevige veiligheidsgaranties komen voor Kyiv. Volgens Rutte draaien die om drie vragen:
- Hoe blijft het Oekraïense leger sterk genoeg?
- Wat kan de zogenoemde Coalition of the Willing doen?
- En hoe kunnen de Verenigde Staten helpen?
‘Dit bloedbad moet stoppen’
Rutte sluit zich aan bij de woorden van president Trump. Hij noemt de menselijke tol aan Russische zijde enorm:
“Tot nu toe zijn ongeveer een miljoen Russen omgekomen of ernstig gewond geraakt… Rusland verliest elke maand ongeveer 20.000 soldaten.”
Ondanks de zware verliezen is de terreinwinst volgens hem minimaal: dit jaar werd slechts één procent van het Oekraïense grondgebied ingenomen.
Pokrovsk, een belangrijk doelwit, is ondanks 18 maanden strijd nog steeds niet volledig in Russische handen.
Wanneer de oorlog eindigt durft Rutte niet te voorspellen. Eerst moeten de gesprekken in Genève verder worden uitgewerkt, gevolgd door overleg binnen de EU en de NAVO.
‘Rusland blijft nog lang een bedreiging’
Gevraagd naar de toekomst klinkt Rutte duidelijk: “Als een Russische president bereid is een miljoen mensen van zijn eigen volk op te offeren om de geschiedenis te corrigeren, moeten we daarop voorbereid zijn.”
Volgens hem blijven hogere defensie-uitgaven noodzakelijk. Dat geldt ook voor Spanje, dat volgens Rutte niet kan volstaan met 2,1 procent van het bbp: “Spanje zal snel inzien dat het ook 3,4 procent tot 3,6 procent moet uitgeven.”
Over Trump: ‘Ik mag die kerel wel’
Rutte spreekt opvallend positief over Donald Trump: “Ik mag die kerel wel… Hij doet precies wat we nodig hebben.”
Hij prijst de rol van de VS bij het 5-procentakkoord, het diplomatieke werk rond Gaza en de druk die de Amerikanen zetten op Rusland en Iran.
Rutte over Poetin: lage verwachtingen, duidelijke prikkels
Tot slot deelt Rutte wat hij heeft geleerd van zijn contacten met Vladimir Poetin:
“Je moet ervoor zorgen dat het in hun eigen belang is om zich aan afspraken te houden… In de praktijk betekent dit dat je het vertrouwen laag moet houden.”
Volgens hem moet elk toekomstig akkoord zo worden opgezet dat Moskou het “nooit meer zal proberen”, omdat de gevolgen anders verwoestend zullen zijn. ”Dat is de fundamentele les die ik heb geleerd.”