Het al langer slepende conflict tussen burgemeester Femke Halsema en de Amsterdamse ombudsman Munish Ramlal krijgt opnieuw een opvallend hoofdstuk. Bernadette Verheggen, hoofdonderzoeker van het omstreden onderzoek naar het gemeentelijke Bureau Integriteit, zegt dat de burgemeester heeft geprobeerd haar werk te beïnvloeden én zou hebben geprobeerd het onderzoek te ondermijnen.
Volgens Verheggen staat zij niet achter de uiteindelijke versie van het rapport Melden met vertrouwen, dat in november werd uitgebracht.
Ze schrijft in een interne analyse dat het rapport op belangrijke punten is aangepast door ombudsman Ramlal, nadat Halsema zware kritiek had geuit.
Daardoor zouden melders feitelijke fouten hebben gevonden in de gepubliceerde versie.
Rapport volgens onderzoeker ingrijpend herschreven
De oorspronkelijke versie bevatte stevige kritiek op het functioneren van Bureau Integriteit. Maar volgens Verheggen werd daarna veel veranderd:
- de onderzoeksvraag zou zijn aangepast,
- een deelvraag zou zijn geschrapt,
- belangrijke thema’s zouden zijn verdwenen.
Felle confrontatie op het stadhuis
De spanningen zouden op 18 september zijn geëscaleerd tijdens een overleg over het concept-rapport.
Verheggen was aanwezig en schrijft dat de sfeer totaal omsloeg.
Volgens haar werd Halsema steeds feller en liet ze de ombudsman amper uitspreken.
“Een toelichting geven over de onderzoeksaanpak bleek niet mogelijk, doordat de burgemeester de ombudsman steeds in de rede viel. Ook werden haar opmerkingen tijdens het gesprek grimmiger,” aldus Verheggen.
Ze zegt dat Halsema het onderzoek “kwaadaardig” noemde. Ook zou de burgemeester hebben gezegd: “Ik ga alles eraan doen om dit onderuit te halen.”
De hoofdonderzoeker spreekt van “dreigementen en intimidatie”.
Ombudsman trok rapport op het laatste moment terug
Twee dagen voordat het rapport onder embargo naar de pers zou gaan, trok Ramlal het terug.
Op dat moment had Halsema haar zorgen al gedeeld met het presidium van de gemeenteraad.
Volgens Verheggen was dat bestuurlijk onjuist en heeft de burgemeester daarmee het onafhankelijke werk van de ombudsman onder druk gezet.
Onderzoeker: kritiek burgemeester klopt niet
Halsema stelde eerder dat het rapport methodologische fouten bevatte en niet representatief zou zijn. Verheggen weerspreekt dat volledig. Ze wijst erop dat er gesprekken zijn gevoerd met 82 betrokkenen, en dat 20 daarvan hoor- en wederhoor betrof. Ook ontbreekt volgens haar in de gepubliceerde versie een belangrijke bijlage over de onderzoeksopzet.
Reactie burgemeester: aantijgingen kloppen niet
Via haar woordvoerder laat Halsema weten dat de beschuldigingen niet juist zijn. “Dit is zeker geen weergave van het gesprek en het is ook kwalijk in de suggesties over het aandeel van de burgemeester.”
Ze zegt zich niet verder publiekelijk te willen verdedigen, omdat het om een vertrouwelijk gesprek ging en ze de gemeenteraad niet wil beïnvloeden.
Ombudsman houdt afstand
Ramlal reageert niet inhoudelijk op de analyse van Verheggen, maar benadrukt wel dat haar verklaring níét namens Ombudsman Metropool Amsterdam is uitgebracht.
Gemeenteraad houdt spoeddebat
Later deze week praat de gemeenteraad in een speciaal debat over deze kwestie.
De affaire zorgt inmiddels voor veel spanning binnen het Amsterdamse bestuur en zet de verhoudingen rond de ombudsman opnieuw onder druk.