Nederland staat bekend als een land waar veel mensen een nieuw leven proberen op te bouwen. Toch groeit onder asielzoekers juist de wens om weg te gaan. Een gevoel van afwijzing en negatieve beeldvorming speelt daarin een grote rol.
Uit verhalen en onderzoeken blijkt dat discriminatie, wantrouwen in de politiek en de manier waarop er over asielzoekers wordt gesproken, belangrijke oorzaken zijn.
Veel mensen ervaren dagelijks dat ze niet volledig worden geaccepteerd in de Nederlandse samenleving.
Een jonge student vertelt: “Ik werk hard, betaal belasting en draag gewoon bij. Toch wordt er in de politiek over mij gesproken alsof ik een probleem ben.” Zulke ervaringen versterken het gevoel van buitensluiting.
Wantrouwen richting politiek
Een groot deel van de asielzoekers heeft weinig vertrouwen in de overheid. Uit onderzoek blijkt dat bijna negen op de tien van hen politici en beleidsmakers niet vertrouwen.
Vooral mensen met een Syrische achtergrond geven aan zich niet vertegenwoordigd te voelen. Ook onder Eritrese asielzoekers leeft dit sterk. Deze cijfers laten zien dat dit geen individueel probleem is, maar iets wat breed speelt.
Hardere toon in politiek en media
De afgelopen jaren is het politieke klimaat veranderd. Populistische en anti-immigratiepartijen krijgen veel aandacht.
Door asielzoekers te presenteren als een bedreiging, ontstaat een sfeer waarin velen zich niet welkom voelen.
Dat gevoel wordt versterkt door media-aandacht die vaak negatief is. Vooroordelen nemen toe en steeds meer asielzoekers merken dat ze worden buitengesloten of gediscrimineerd. Daardoor wordt het moeilijker om een toekomst in Nederland te zien.
Somber toekomstbeeld
Slechts een derde van de asielzoekers verwacht dat hun situatie de komende jaren zal verbeteren. Een even grote groep ziet de toekomst juist somber in.
Ze maken zich zorgen over kansen op werk, discriminatie en hun mogelijkheden om een stabiel leven op te bouwen.
Wie zich voortdurend moet verdedigen vanwege afkomst, verliest op den duur het vertrouwen dat er iets zal veranderen. Daarom kijken steeds meer mensen naar andere landen voor een nieuwe start.
Redenen om te vertrekken
De wens om te vertrekken heeft verschillende oorzaken. Veiligheid is er één van: velen voelen zich niet veilig door de vijandige houding in hun omgeving.
Daarnaast willen sommigen wonen in een land waar afkomst minder snel een onderwerp van discussie is.
Landen als Canada en Spanje worden vaak genoemd als alternatieven, omdat daar volgens hen meer kansen en een warmere ontvangst zijn.
Sommigen overwegen zelfs terug te keren naar hun land van herkomst, ondanks de risico’s die dat met zich meebrengt.
Persoonlijke verhalen
Een 29-jarige man uit Amsterdam vertelt: “Ik hou van Nederland, maar Nederland houdt niet van mij. Elke dag voel ik me een buitenstaander. Ik moet mezelf steeds verdedigen, en dat put me uit.”
Zijn ervaring staat niet op zichzelf. Veel asielzoekers beschrijven hetzelfde gevoel van frustratie en machteloosheid.
Invloed van mediabeeld
De manier waarop asielzoekers worden neergezet in de media speelt een grote rol in hoe zij zichzelf en hun plek in de samenleving ervaren. Negatieve koppen en stereotiepe verhalen versterken bestaande vooroordelen.
Veel asielzoekers zeggen juist behoefte te hebben aan positieve verhalen die laten zien hoe zij bijdragen aan de samenleving — bijvoorbeeld via werk, vrijwilligerswerk of ondernemerschap. Zulke verhalen krijgen nu weinig aandacht, waardoor het beeld scheef blijft.
Mogelijke oplossingen
Om deze trend te doorbreken, is samenwerking nodig tussen overheid, gemeenten en maatschappelijke organisaties. Beleidsmaatregelen alleen zijn niet genoeg. Er moet actief gewerkt worden aan meer begrip en inclusie.
Ontmoetingsprogramma’s en werkprojecten kunnen helpen om verbinding te creëren. Ook is het belangrijk dat de politiek een evenwichtiger toon aanslaat en niet alleen spreekt over problemen, maar ook over kansen en bijdragen.
Samenleven en respect
Een samenleving waarin mensen worden beoordeeld op inzet en kwaliteiten in plaats van afkomst, is sterker en stabieler.
Als asielzoekers zich welkom voelen, zullen ze zich eerder inzetten voor hun nieuwe omgeving. Dat vergroot de onderlinge verbondenheid en vermindert spanningen.
Vooruitkijken
De toekomst van asielzoekers in Nederland hangt af van de keuzes die nu worden gemaakt. Krijgen zij de kans om zich thuis te voelen, of kijken steeds meer mensen naar andere landen?
Als er ruimte komt voor begrip en samenwerking, kan Nederland een plek blijven waar mensen een nieuw begin maken.
Maar als afwijzing en negativiteit de toon zetten, zullen velen vertrekken. Het is aan politiek en samenleving om te bepalen welke richting het opgaat.
