Steeds meer asielzoekers denken erover om Nederland te verlaten. Waar ons land lange tijd bekendstond als een plek om opnieuw te beginnen, groeit nu juist het gevoel dat zij hier niet volledig worden geaccepteerd. Uit gesprekken en recente onderzoeken blijkt dat vooral discriminatie, politieke spanningen en negatieve beeldvorming hierbij een grote rol spelen.
Gevoel van buitensluiting
Veel asielzoekers geven aan dat ze zich niet echt onderdeel voelen van de samenleving.
Dat komt niet alleen door persoonlijke ervaringen, maar ook door de manier waarop er in politiek en media over hen wordt gesproken. Het beeld dat zij vooral een last zouden zijn, zorgt voor afstand.
Een jonge student zegt: “Ik werk hard, betaal belasting en draag gewoon bij. Toch wordt er in de politiek over mij gesproken alsof ik een probleem ben.” Zulke ervaringen maken dat velen zich hier minder welkom voelen.
Vertrouwen in de politiek op een dieptepunt
Uit onderzoek blijkt dat een groot deel van de asielzoekers weinig vertrouwen heeft in beleidsmakers.
Vooral Syriërs en Eritreeërs geven aan dat zij het gevoel hebben dat niemand hen vertegenwoordigt.
Dat wantrouwen is breed aanwezig en voedt de gedachte om in een ander land opnieuw te beginnen.
Politieke toon werkt door in de samenleving
De afgelopen jaren is het debat rondom migratie harder geworden. De groei van populistische en anti-immigratiepartijen zorgt voor stevige uitspraken die veel aandacht krijgen.
Hierdoor ervaren asielzoekers vaker vooroordelen en uitsluiting. Dat maakt het lastig om hier een toekomst op te bouwen.
Negatief toekomstbeeld
Slechts een klein deel van de asielzoekers verwacht dat hun situatie in Nederland de komende jaren beter wordt.
Veel anderen zien weinig perspectief, onder meer door discriminatie en onzekerheid over werk en veiligheid.
Wie zich continu moet verdedigen om wie hij of zij is, twijfelt of Nederland wel de juiste plek is om te blijven.
Waarom mensen willen vertrekken
Voor sommigen is veiligheid de belangrijkste reden om weg te willen. Anderen zoeken een land waar afkomst niet steeds ter discussie staat.
Canada en Spanje worden daarbij vaak genoemd als landen die méér kansen bieden.
Een kleine groep overweegt zelfs terug te keren naar het land van herkomst, ondanks de risico’s.
Persoonlijke verhalen laten de impact zien
Een 29-jarige man uit Amsterdam vertelt: “Ik hou van Nederland, maar Nederland houdt niet van mij. Elke dag voel ik me een buitenstaander.”
Hij is niet de enige: veel asielzoekers vertellen over vermoeidheid en frustratie door voortdurende negatieve ervaringen.
Rol van media
De manier waarop media berichten over asielzoekers heeft invloed op hun gevoel van veiligheid.
Negatieve berichten en stereotypen versterken vooroordelen. Terwijl veel asielzoekers juist bijdragen aan de samenleving — via werk, vrijwilligerswerk of ondernemerschap — komen die verhalen minder vaak in beeld.
Wat is nodig om dit te veranderen?
Volgens maatschappelijke organisaties is samenwerken essentieel. Niet alleen door beleid te maken, maar ook door actief te bouwen aan inclusie.
Ontmoetingsprojecten, werkprogramma’s en een evenwichtiger toon van politici kunnen helpen om vertrouwen te herstellen.
Samenleven begint bij respect
Uiteindelijk is het doel om een samenleving te vormen waarin iedereen beoordeeld wordt op inzet en kwaliteiten.
Als mensen zich welkom voelen, kunnen ze beter meedoen. Dat versterkt niet alleen hun eigen leven, maar ook de samenleving als geheel.
Hoe ziet de toekomst eruit?
Hoe het verder gaat, hangt sterk af van de keuzes die politiek en samenleving nu maken.
Krijgt iedereen een eerlijke kans, of kiezen mensen er steeds vaker voor om hun toekomst in een ander land te zoeken? Het antwoord bepaalt hoe Nederland de komende jaren zal veranderen.
